Prasówka 28.01.2019
Zapraszamy do nowej odsłony naszej cyklicznej rubryki, w której prezentujemy najciekawsze znalezione przez nas w internecie teksty dotyczące muzyki współczesnej oraz sound studies.
1.
Na początek zwięzły tekst, niemalże felieton Sashy Frere-Jonesa poświęcony obchodzącej w tym tygodniu urodziny Éliane Radigue. To ważne, że postać francuskiej kompozytorki pojawia się w piśmie takim, jak „Artforum”, amerykańskim magazynie poświęconym sztukom wizualnym. A jednak jej obecność na tych łamach jest logiczna – Frere-Jones wydobywa manualny, wręcz rzeźbiarski wymiar jej twórczości, akcentuje też (bardzo bliską akurat środowisku tego pisma) formalną dyscyplinę kompozytorki, wreszcie ukazuje strukturalne, środowiskowe problemy Radigue działającej w środowisku zdominowanym przez mężczyzn.
https://www.artforum.com/print/201901/sasha-frere-jones-on-eliane-radigue-77996
2.
Portal Meakultura bardzo miło zaskoczył nas publikacją sylwetki Adama Gołębiewskiego. Niewątpliwie to jeden z najciekawszych perkusistów-performerów na naszej eksperymentalno-improwizatorskiej scenie muzycznej, który wkracza na nieznane rewiry brzmieniowe zestawu perkusyjnego, badając jednocześnie zarówno granice „ciała” instrumentu, jak i ciała własnego oraz słuchaczy. Właśnie w te trzy ciałosfery wpisują twórczość Gołębiewskiego autorzy tekstu, dzięki czemu otrzymujemy wrażenie fizycznego wręcz obcowania z jego postacią. Odżegnuje się on od jakichkolwiek korzeni muzycznych, świadomie i poznawczo odcina od tradycyjnych technik wydobycia dźwięku (np. traktując czarę bębna jak instrument dęty), jednak można doszukiwać się pewnych odwołań do działań Alvina Luciera, a nawet dalekiego echa lachenmannowskiej instrumentalnej muzyki konkretnej. Ta brutalizacja brzmienia (bruityzacja to zbyt łagodne określenie w tym przypadku), połączona ze swobodną improwizacją i niemal fizyczny kontakt z twórcą oraz instrumentem podczas jego performansów (np. instalacji In Front of Their Eyes) sprawia, że skutecznie – parafrazując Gołębiewskiego – zapamiętujemy swego oprawcę. Tak naprawdę ten sam efekt wywołuje juź sam odsłuch jego solowego albumu. Schmerzen hören?
3.
Magazyn „Clot” przedstawia postać Rehab Hazgui, tunezyjskiej artystki intermedialnej (ze szczególnym zamiłowaniem do dźwięku), której twórczość – jak sama stwierdza – zajmuje szarą strefę pomiędzy sztuką i nauką (a że w szarej strefie niewątpliwie występuje również w internecie, tym bardziej zachęcamy do pochylenia się nad wywiadem). Rehab podziela fundamentalne wartości współczesnej sztuki nowych mediów, łącząc w swoich pracach takie nurty i pojęcia, jak circuit bending, do it yourself, do it with others, eksperyment, recykling czy biohacking. Na tym ostatnim polu wyróżniają się jej dwa projekty: Sea Moss Tree z wykorzystaniem mszywiołu jako obiektu dźwiękowego, a także Tilāwa, w której sury Koranu kaligrafuje nie pióro, ale wyrastający grzyb, recytację natomiast zastępuje sonifikacja struktur komunikacyjnych grzybni. Wyrafinowane zaplecze technologiczne i uczynienie środowiska pracy swoistym laboratorium nie przysłania Rehab pytań z pogranicza sztuki i filozofii, jak tych o nie-ludzką podmiotowość w procesie twórczym, etyczne zużycie surowców i alternatywne ontologie. Kto wybiera się na tegoroczny CTM, niech koniecznie zahaczy o warsztatownię Hacklab (gdzie, obok Hazgui, wśród uczestniczek także Justyna Stasiowska i Zosia Hołubowska!).
http://www.clotmag.com/rehab-hazgui
4.
Tymczasem Will Lynch kreśli dla Resident Advisor obszerny portret Jonasa Rönnberga, znanego szerzej jako Varg – czołowa postać nowej fali eklektycznej muzyki klubowej, zakorzeniona w najróżniejszych, niekiedy zaskakujących gatunkach. Lynch przedstawia Varga jako twórcę epoki postgatunkowej i postsubkulturowej, atakującego dogmatyzm współczesnej sceny techno (a także podważającego roszczenia kultury techno do „undergroundowości”), czerpiącego z tradycji punka, hip-hopu, noise’u, metalu, ambientu, popu. Ale to również tekst pełen zarówno dramatycznych historii, jak i codziennych scenek. Lynch tworzy portret złożony z kilku warstw tożsamości, zawierających niemało frustracji i bólu. Polecamy szczególnie tym, którzy wybierają się na marcowy, warszawski koncert formacji The Empire Line, której Varg jest członkiem.
https://www.residentadvisor.net/features/3389
5.
Coraz większa popularność niezależnych radiostacji internetowych jest odpowiedzią na bezduszne algorytmy, które oferują wszechobecne serwisy streamingowe? Taka myśl przewodnia wybrzmiewa w poniższym minieseju z portalu The Pitchfork. Niepozorne narzekanie na terror nieskończonego wyboru youtubopodobnych tworów zamienia się w krótką, acz esencjonalną deskrypcję fenomenu dzisiejszego rozkwitu takich stacji, jak legendarne już NTS Radio, Red Light Radio czy Cashmere Radio (ze świetnym cyklem Chronopolis). Oprócz wypunktowania podstawowych różnic między streamingiem zalgorytmizowanym a „uczłowieczonym”, takich jak nieprzewidywalność czynnika ludzkiego/włączenie spontaniczności, interaktywność czy możliwość indywidualizacji ramówki, autor zauważa również, że działalność tego typu coraz częściej prowadzi do tworzenia się odrębnych „społeczności radiowych”, wychodzących poza samo nadawanie, organizujących projekty artystyczne, koncerty czy…otwierających własne kawiarnie. O eksperymentach z cyfrowo rozszerzoną rzeczywistością radiową i odchodzeniem od jednokierunkowej transmisji można dowiedzieć się więcej z tekstu Sabiny Breitsameter Od transmisji do przesyłu. Radio w epoce cyfrowych sieci z „Glissanda” #35. W tym numerze próbujemy także symbolicznie zmapować efemeryczną, współczesną eksperymentalną radiofonię. Jednak czy niezależne stacje internetowe faktycznie są realną alternatywą dla przepastnych i łatwo dostępnych plejlist Youtube’a, Spotify’a i im podobnych? A może to po prostu kolejna nisza, odnoga, która naturalnie rozrasta się dzięki nowym, otwartym dla każdego narzędziom?
https://pitchfork.com/thepitch/independent-online-radio-is-the-algorithm-alternative-you-need/
6.
Kontynuując wątek radiowy: od pewnego czasu stałe miejsce w naszej rubryce znajdują teksty poświęcone podkastom. Tym razem warto sięgnąć po esej Ismaila Muhammada, który na łamach „Open Space” rozpatruje specyfikę kultury słuchania podkastów w świetle tradycji konwencjonalnych stacji radiowych. Wychodząc od osobistego doświadczenia, podkreśla odmienne sposoby odbioru obydwu mediów, które nawet w przypadku jednakowej treści (wyemitowanych audycji udostępnianych w sieci) różni relacja ze słuchaczami. Podkast w poniższym ujęciu (trzeba nadmienić, że dość standardowym, wśród tytułów autor dobiera najpopularniejsze audycje) determinuje więc słuchanie wyabstrahowane, rozproszone, pasywne, a co za tym idzie – pozbawione Benjaminowskiej aury, która w swoim czasie była odpowiedzialna za napięcie wśród tylu słuchaczy Wojny światów Orsona Wellesa. Popularność podkastów Muhammad wiąże jednak nie ze słuchowiskami, a głodem informacji i potrzebą odzyskania zaufania mediom (znak czasów prezydentury Trumpa), wskazując przy tym na polityczne konsekwencje nowego sposobu czerpania wiedzy o świecie. Jak zauważa, za nieustanną i nieuważną konsumpcją niusów rzadko idzie szerszy ogląd wymagający – wymykającego się definicji podkastu? – dystansu.
https://openspace.sfmoma.org/2019/01/mastering-effects-podcasts-and-the-authoritarian-voice/
7.
Na zakończenie znów krótszy tekst, ale równocześnie zaproszenie do dalszych lektur. Matt Karush, profesor historii oraz redaktor naczelny „Journal of Social History”, w tekście opublikowanym na blogu Oxford University Press wprowadza w temat ostatniego numeru pisma – rodzaje społecznej oraz kulturowej historiografii muzyki. Karush z pewną irytacją wskazuje na to, jak rzadko historycy wykorzystują muzykę oraz kulturę muzyczną do badań społecznej historii, a na gruncie historiografii wciąż panuje przytłaczający okulocentryzm. Co ważne, Karusha nie interesują sound studies spod znaku archeologii mediów lub współczesny zwrot w stronę badań historycznych pejzaży dźwiękowych. Tym natomiast, co go interesuje, są społeczne znaczenia praktyk stricte muzycznych dla tożsamości oraz wykorzystanie osiągnięć archeologii mediów dla badań kulturowego funkcjonowania przedmiotów bezpośrednio związanych z tymi praktykami, np. instrumentów. Ponadto w tekście można znaleźć linki do spisu treści numeru, a także do dwóch wybranych zeń esejów, które w praktyce realizują stawiane przez Karusha postulaty.
https://blog.oup.com/2019/01/musicology-analyzing-music-in-history/
(ab, am, jz)