Glissando #26 – soundscape

Soundscape czyli środowisko akustyczne, świat jako brzmiąca kompozycja, każdy dźwięk jako składnik nieskończenie złożonej i zawiłej całości. 26 numer Glissanda opowiada o tym, w jaki sposób słuchamy i myślimy o słuchaniu otaczającego nas świata oraz o tym, w jaki sposób kształtujemy jego brzmienie, nadajemy mu znaczenia, imitujemy je i bawimy się nim.

35 tekstów na 184 stronach, które złożyły się na to wydanie magazynu tworzy w szerszej i szczegółowej perspektywie pewien zarys teorii kultury, dźwięku i muzyki, której przedmiotem zainteresowania nie jest już wyrwana z kontekstu, ekskluzywnie zdefiniowane dzieło muzyczne, a środowisko dźwiękowe w całym jego bogactwie i złożoności.

Schaferowski przewrót w badaniu kultury dźwięku, ekologiczna ścieżka działań artystów dźwiękowych, słuch i najrozmaitsze techniki słuchania, twórczość na tle miasta (na przykładzie Łodzi), konsekwencje rozwijanych od ponad stu lat praktyk nagrywania dźwięku, ale i udźwiękowienie z pozoru milczących przedmiotów takich jak druk i taśma filmowa – tematy te od wielu lat pojawiały się i były wielokrotnie poruszane także w tematycznych numerach różnych pism i magazynów (należy tu wspomnieć choćby „Monochord” w latach 90., a ostatnio „Kulturę współczesną”, „Muzykę” i wydawnictwa pod kierunkiem wrocławskiej Pracowni Audiosfery) wreszcie od samego początku zagadnienia te obecne były też na łamach „Glissanda”.

W trakcie prac redakcyjnych postawiliśmy sobie za cel stworzenie numeru „Glissanda”, którego lektura będzie nie tylko możliwie poszerzała i systematyzowała specjalistyczną wiedzę o środowisku dźwiękowym, ale również będzie przystępna i przyjazna czytelnikom mniej otrzaskanym z poruszanymi zagadnieniami. Pejzaż dźwiękowy – niezależnie czy analizowany jak utwór muzyczny, czy też przeżywany jako element codzienności – jest przecież na swój sposób ważny dla każdego słuchacza. Numer ten opowiada więc o globalnej współczesnej kompozycji, która dotyka każdą i każdego z nas, stanowi tło naszych działań i w mniej lub bardziej uświadomiony sposób wpływa na nas i kształtuje nasze zachowania. Pogłębienie refleksji nad środowiskiem dźwiękowym może więc być nie tylko ważne z artystycznego lub naukowego punktu widzenia, ale każdemu czytelnikowi pozwalałoby bardziej cieszyć się i intensywniej przeżywać naszą dźwiękową codzienność.

SPIS TREŚCI

Intro

• Sztuka hałasów Luigi Russolo, ilustr. Kasia Lach
• Ekopolityka ciszy Krzysztof B. Marciniak
• Rozważania nad osobistą przestrzenią dźwiękową. Ku praktycznemu ujęciu jednostkowego doznania słuchowego Elen Flügge, tłum. Sławomir Królak i Monika Pasiecznik

soundscape: między słuchaniem a ekologią dźwięku

• Spacery dźwiękowe Hildegard Westerkamp tłum. Kamila Kijowska
• Gry przestrzenne, gry z przestrzenią, gry poza przestrzenią Radosław Sirko
• Schizofonia oswojona Daniel Brożek
• Can you imagine that you are sound? W kosmosie dźwięków Pauliny Oliveros Małgorzata Kęsicka
• Emiter: Przede wszystkim słucham rozmawia Małgorzata Kęsicka

• Człowiek w orkiestrze świata. W poszukiwaniu źródeł muzyki Bernie Krause, tłum. Kamila Kijowska i Maria Bogdańska
• Przeczyść uszy, przetrzyj oczy, przewietrz mózg – ekologia akustyczna, soundscape studies, sound studies Justyna Stasiowska
• Fragmenty dźwiękowe. O utracie spójności Maciej Janicki Przepływy dźwięków w przejściach podziemnych Wrocławia Wioleta Muras
• Wystarczy pojechać do Warszawy, aby uzmysłowić sobie, że Wrocław brzmi inaczej Z zespołem wrocławskiej Pracowni Audiosfery rozmawiają Izabela Smelczyńska i Krzysztof B. Marciniak

chropowatość dźwięków Łodzi

• Negocjowanie łódzkiej tożsamości w muzyce Maja Dębska
• Łódzki rezonans europejskiej awangardy. Muzyka Bronisława Kazimierza Przybylskiego Ewa Kowalska-Zając
• Muzyka w przestrzeni miejskiej. Łukasz z Bałut, Lewy, Krzewiński, Zagajewski Anna Wójcikowska
• A Ty prujesz ryja pod prysznicem? Ze Suavasem Lewym rozmawia Ryszard Gawroński

sound spaces and memories
new music in Eastern Europe (and Mexico)

• [EN] Sounds of Maidan Lyubov Morozova, trans. Katarzyna Kramnik
• [EN] Sacred Silence: The Soundscape of Mourning after Stalin’s Death Sławomir Wieczorek, trans. Agata Klichowska
• [EN] How I Used Not to Be a Musician: Soundscapes of Frische Nehrung Roman Shiroukhov aka Rāmans
• [EN] Echoes of the Past: Geography, Territory and its Impact on the Polish Soundscape Philip Mill
• [EN] One says Mexico: The Mexican Soundscapes of Stefano Scodanibbio Luis Velasco Pufleau
• [EN] „Making the walls quake, as if they were dilating with secret knowledge of great powers” Łukasz Strzelczyk, trans. Małgorzata Cnota

udźwiękowienie: czcionki i kadry

• Śpiew sanserifa Dorota Kozińska
• Projekt kulturowej archeologii dźwięku na podstawie „biblii postaci” zaczerpniętej z montrealskiej kawiarni szachowej Pi Maksymilian Kapelański
• Oswajanie dźwięku Filip Szałasek
• Moje oskrzela, to miasto, ten oddech… O nagrywaniu siebie w przestrzeni Dariusz Brzostek
• Martynka Agnieszka Kłos
• Wiele tysięcy wydobywających się szumów. Dźwięk w powieściach Thomasa Bernharda Tomasz Misiak
• Kino jako miejsce współistnienia dźwięków Michel Chion, tłum. Konstanty Szydłowski
• SEL, czyli bardzo zmysłowe dokumenty Jan Topolski
• [EN] Peter Strickland’s Film Soundtracks. A World of Dreams, Nostalgia and Fear Jean Martin

varia

• Mikromuzyka – świat dźwiękowych drobin Michał Weicher
• małe jest piękne: raster-noton Wojciech Michalski
• prawykon 3/2014: brut Artura Zagajewskiego na wiolonczelę i zespół barokowy (2014) Maria Majewska, Dominika Micał, Mikołaj Pałosz, Jan Topolski, Marcin Trzęsiok