Czarny pokój i inne pokoje. Zbiór tekstów o SEPR

pod redakcją Michała Libery i Michała Mendyka

Czarny pokój i inne pokoje to pierwsza z serii książek poświęconych Studiu Eksperymentalnemu Polskiego Radia (SEPR), jaką od 2018 roku opracowuje Fundacja Automatophone wraz z Muzeum Sztuki w Łodzi. W dalszej kolejności ukażą się m.in. tytuły poświęcone Józefowi Patkowskiemu i Eugeniuszowi Rudnikowi.

35 

Studio Eksperymentalne Polskiego Radia powstało w 1957 roku w Warszawie. Jako platforma wolności ekspresji twórczej w Bloku Wschodnim miało też wymiar symboliczny. Otwarte zaledwie kilka lat po innych placówkach tego typu, jak WDR w Kolonii (1951) czy Club d’Essai de la Radiodiffusion- Télévision Française (1948), SEPR działało przy radiu publicznym. Prowadzone przez muzykologa Józefa Patkowskiego stało się jednym z najbardziej innowacyjnych przedsięwzięć swojego czasu.

Redaktorzy Michał Libera i Michał Mendyk, którzy zajmują się dziedzictwem SEPR od przeszło dekady zebrali w niniejszym tomie teksty poświęcone:

  • powołaniu Studia do życia,
  • relacjom placówki z kompozytorami,
  • twórczości w polu muzyki współczesnej realizowanej w Studio, w tym przedsięwzięciom interdycyplinarnym.

W rozdziale Początki znajdziemy m.in. teksty muzyka i badacza Bolesława Błaszczyka, a także rozmowę z Krzysztofem Szlifirskim wieloletnim zastępcą kierownikiem Studia. W części zatytułowanej Rozwinięcia obok rozmowy z realizatorami Studia (Barbarą Okoń- Makowską, Ewą Guziołek-Tubelewicz i Tadeuszem Sudnikiem) znalazła się analiza odbioru polskiej muzyki elektroakustycznej powstającej w warszawskim ośrodku autorstwa amerykańskiej muzykolożki Cindy Bylander. Z Analiz natomiast dowiemy się m.in. jaką rolę pełniło Studio w karierze Norwega Arne Nordheima, pióra biografa kompozytora Ola Nordala. Ostatnia część książki, czyli Rozszerzenia zawiera natomiast studia z jednej strony nad eksperymentami dźwiękowymi artysty wizualnego Krzysztofa Wodiczki według Brytyjczyka Davida Crowleya. Z drugiej szczegółowe omówienie przez Jana Topolskiego współpracy Studia z polskim przemysłem filmowym. W spisie treści ponadto znajdują się teksty: Dariusza Brzostka i Joanny Walewskiej (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu), Marka Zwyrzykowskiego (Polskie Radio), Agnieszki Pindery i Daniela Muzyczuka (Muzeum Sztuki w Łodzi), Barbary Okoń-Makowskiej (Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina), Michała Mendyka i Katarzyny Świętochowskiej (Fundacja Automatophone), a także rozmowa z kompozytorem Krzysztofem Knittlem.

 

Spis treści

Czarny pokój. Wprowadzenie   Michał Libera, Michał Mendyk

 

Część 1: Początki

Pragmatyzm – Postęp – Przygoda. Geneza SEPR   Bolesław Błaszczyk

SEPR jako laboratorium   Dariusz Brzostek, Joanna Walewska

O początkach SEPR i nie tylko   Rozmowa z Krzysztofem Szlifirskim

Wczesny okres działalności SEPR   Marek Zwyrzykowski

 

Część 2: Rozwinięcia

Twórczość i wymiana kulturalna według Józefa Patkowskiego   Agnieszka Pindera

Objaśnianie granic. Odbiór polskiej muzyki elektroakustycznej w latach 1958-1964   Cindy Bylander

Twórcza zabawa z dźwiękami w SEPR   Rozmowa z Krzysztofem Knittlem

Translatorzy, instrumentatorzy, wykonawcy.  Rozmowa z Ewą Guziołek-Tubelewicz, Barbarą Okoń-Makowską i Tadeuszem Sudnikiem

 

Część 3: Analizy

Rola SEPR w karierze kompozytorskiej Arne Nordheima   Ola Nordal

Tysiąc cięć inżyniera Rudnika   Michał Mendyk, Kasia Świętochowska

Historia, legenda i mała mitologia Symfonii Bogusława Schaeffera    Barbara Okoń-Makowska

 

CZĘŚĆ 4: Rozszerzenia

Dźwięk, przestrzeń i przestrzenie dźwiękowe. Jak muzyka elektroniczna SEPR otwiera się na sztukę    Daniel Muzyczuk

Polityka akustyczna formy zamkniętej. Pierwsze eksperymenty dźwiękowe Krzysztofa Wodiczki   David Crowley

Afekty muzyki elektronowej z SEPR   Jan Topolski

 

Seria: Biblioteka SEPR

Projekt graficzny, skład i łamanie: Magda Burdzyńska

Parametry: 260 str.; 37 czarno-białych ilustracji; indeks nazwisk; bibliografia

Wydawca: Fundacja Automatophone

Współwydawca: Muzeum Sztuki w Łodzi

Współpraca: Instytut Adama Mickiewicza