Czarny pokój i inne pokoje. Zbiór tekstów o SEPR
pod redakcją Michała Libery i Michała Mendyka
Czarny pokój i inne pokoje to pierwsza z serii książek poświęconych Studiu Eksperymentalnemu Polskiego Radia (SEPR), jaką od 2018 roku opracowuje Fundacja Automatophone wraz z Muzeum Sztuki w Łodzi. W dalszej kolejności ukażą się m.in. tytuły poświęcone Józefowi Patkowskiemu i Eugeniuszowi Rudnikowi.
Studio Eksperymentalne Polskiego Radia powstało w 1957 roku w Warszawie. Jako platforma wolności ekspresji twórczej w Bloku Wschodnim miało też wymiar symboliczny. Otwarte zaledwie kilka lat po innych placówkach tego typu, jak WDR w Kolonii (1951) czy Club d’Essai de la Radiodiffusion- Télévision Française (1948), SEPR działało przy radiu publicznym. Prowadzone przez muzykologa Józefa Patkowskiego stało się jednym z najbardziej innowacyjnych przedsięwzięć swojego czasu.
Redaktorzy Michał Libera i Michał Mendyk, którzy zajmują się dziedzictwem SEPR od przeszło dekady zebrali w niniejszym tomie teksty poświęcone:
- powołaniu Studia do życia,
- relacjom placówki z kompozytorami,
- twórczości w polu muzyki współczesnej realizowanej w Studio, w tym przedsięwzięciom interdycyplinarnym.
W rozdziale Początki znajdziemy m.in. teksty muzyka i badacza Bolesława Błaszczyka, a także rozmowę z Krzysztofem Szlifirskim wieloletnim zastępcą kierownikiem Studia. W części zatytułowanej Rozwinięcia obok rozmowy z realizatorami Studia (Barbarą Okoń- Makowską, Ewą Guziołek-Tubelewicz i Tadeuszem Sudnikiem) znalazła się analiza odbioru polskiej muzyki elektroakustycznej powstającej w warszawskim ośrodku autorstwa amerykańskiej muzykolożki Cindy Bylander. Z Analiz natomiast dowiemy się m.in. jaką rolę pełniło Studio w karierze Norwega Arne Nordheima, pióra biografa kompozytora Ola Nordala. Ostatnia część książki, czyli Rozszerzenia zawiera natomiast studia z jednej strony nad eksperymentami dźwiękowymi artysty wizualnego Krzysztofa Wodiczki według Brytyjczyka Davida Crowleya. Z drugiej szczegółowe omówienie przez Jana Topolskiego współpracy Studia z polskim przemysłem filmowym. W spisie treści ponadto znajdują się teksty: Dariusza Brzostka i Joanny Walewskiej (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu), Marka Zwyrzykowskiego (Polskie Radio), Agnieszki Pindery i Daniela Muzyczuka (Muzeum Sztuki w Łodzi), Barbary Okoń-Makowskiej (Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina), Michała Mendyka i Katarzyny Świętochowskiej (Fundacja Automatophone), a także rozmowa z kompozytorem Krzysztofem Knittlem.
Spis treści
Czarny pokój. Wprowadzenie Michał Libera, Michał Mendyk
Część 1: Początki
Pragmatyzm – Postęp – Przygoda. Geneza SEPR Bolesław Błaszczyk
SEPR jako laboratorium Dariusz Brzostek, Joanna Walewska
O początkach SEPR i nie tylko Rozmowa z Krzysztofem Szlifirskim
Wczesny okres działalności SEPR Marek Zwyrzykowski
Część 2: Rozwinięcia
Twórczość i wymiana kulturalna według Józefa Patkowskiego Agnieszka Pindera
Objaśnianie granic. Odbiór polskiej muzyki elektroakustycznej w latach 1958-1964 Cindy Bylander
Twórcza zabawa z dźwiękami w SEPR Rozmowa z Krzysztofem Knittlem
Translatorzy, instrumentatorzy, wykonawcy. Rozmowa z Ewą Guziołek-Tubelewicz, Barbarą Okoń-Makowską i Tadeuszem Sudnikiem
Część 3: Analizy
Rola SEPR w karierze kompozytorskiej Arne Nordheima Ola Nordal
Tysiąc cięć inżyniera Rudnika Michał Mendyk, Kasia Świętochowska
Historia, legenda i mała mitologia Symfonii Bogusława Schaeffera Barbara Okoń-Makowska
CZĘŚĆ 4: Rozszerzenia
Dźwięk, przestrzeń i przestrzenie dźwiękowe. Jak muzyka elektroniczna SEPR otwiera się na sztukę Daniel Muzyczuk
Polityka akustyczna formy zamkniętej. Pierwsze eksperymenty dźwiękowe Krzysztofa Wodiczki David Crowley
Afekty muzyki elektronowej z SEPR Jan Topolski
Seria: Biblioteka SEPR
Projekt graficzny, skład i łamanie: Magda Burdzyńska
Parametry: 260 str.; 37 czarno-białych ilustracji; indeks nazwisk; bibliografia
Wydawca: Fundacja Automatophone
Współwydawca: Muzeum Sztuki w Łodzi
Współpraca: Instytut Adama Mickiewicza