Glissando #27 Dziecko, Kraków

Mogłoby się wydawać, że o dzieciach powiedziano dotąd już wszystko. Od sentymentalnych wspomnień z dzieciństwa, przez podręczniki psychologii rozwojowej po płyty, gry i zabawki dla najmłodszych – każdy: rodzic, nauczyciel czy wydawca zdaje się mieć coś istotnego do powiedzenia w ich sprawie. Tym większym wyzwaniem okazało się podjęcie paradoksalnie niszowego tematu dziecka w sztuce współczesnej i dokonanie tego w sposób całościowy i nieinfantylny, choć zarazem nie pozbawiony humoru!

Na okładkę G#27 trafiła bajecznie kolorowa i ulotna bańka mydlana, a do współtworzenia „dziecięcego” numeru magazynu Glissando – obejmującego ostatecznie 158 stron i 29 artykułów – zaprosiliśmy polskich i zagranicznych ekspertów: artystów, naukowców i edukatorów, prezentujących najnowsze i najbardziej obiecujące w naszym odczuciu odkrycia, idee i ich praktyczne realizacje związane z relacją dziecko i dźwięk, czy też szerzej: dziecko – dźwięk, obraz i ruch i tzw. kulturą dziecięcą. Wielowymiarowość tej kultury, a zarazem wprowadzenie w problematykę poszczególnych części pisma stanowi wstęp redaktorki prowadzącej numeru Barbary Boguni.

Neurogry:sensoria to dział poświęcony dociekaniom nad neurosensorycznymi korelatami audialnej aktywności dziecka począwszy od prenatalnego środowiska dźwiękowego i niemowlęcej kołyski, znajdującym także swoje odbicie w twórczości artystycznej dorosłych (tekty Beniamina Głuszka, Macieja Bączyka). Wśród tekstów znalazły się tutaj zarówno dysputy naukowe oparte na badaniach empirycznych (Nina Kraus/Erika Skoe, Justyna Stasiowska), jak i bogato ilustrowane analizy-eseje (Anna Chęćka-Gotkowicz).

Gaworzenie to dział, w którym istotne miejsce zajmuje słowo i narracja, a który otwiera rozprawa Krzysztofa Moraczewskiego poświęcona definicji kultury tworzonej dla i przez dzieci. Głoski i sylaby dziecięcej „przedjęzykowej” paplaniny, którą wtórnie zafascynowali się letryści opisuje w swoim tekście Anna Winkler, postulując „odmłodzenie” kultury przez powrót do słowa-dźwięku. Słowa uformowane w skończoną całość tworzą libretto w zapomnianym gatunku oper dziecięcych, którego dzieje i wybrane przykłady analizuje Maria Majewska. Traumatyczne historie z dzieciństwa jako czynnik kształtujący wyobraźnię kompozytorów współczesnych to temat artykułu Piotra Tabakiernika, zaś popkulturowe fascynacje sprzed lat stały się motywem przewodnim osobistej opowieści-podróży w dźwiękową, awangardową przeszłość Bartka Chacińskiego.

Dział Zabawa i edukacja akcentujące twórcze i oryginalne metody łączące „przyjemne z pożytecznym” i akcentujące konieczność zintegrowanego rozwijania zdolności muzycznych, plastycznych, tanecznych i ruchowych dziecka-ucznia w oparciu o zasadę learning by doing oraz nowoczesne narzędzia technologiczne. Wśród artykułów znaleźć tutaj można rzetelny opis metody Gordona prezentowany przez jej praktyków – Jolantę i Miłosza Gawryłkiewiczów, czy prezentację EARS 2 i Compose with Sounds pióra ich pomysłodawcy Leigh Landy’ego. Nie zabrakło także refleksji nad swobodną aktywnością dzieci w tzw. sensorycznych placach zabaw (Ewelina Chatłas) i właściwym im paratenecznym gestom i ruchom (Alicja Ungeheuer-Gołąb).

Technologies and Music Education in Central-Northern Europe jest działem anglojęzycznym stanowiącym logiczną kontynuację poprzedniego działu poświęconego zabawie i edukacji. Tym razem szczególny nacisk położono na doświadczenia edukatorów i animatorów artystycznych w środkowo-północnej Europie (Finlandia, Norwegia, Polska), przedstawienie metod i narzędzi ich działań z dziećmi i młodzieżą. Istotną częścią działu jest skrót wielowątkowej debaty na temat edukacji muzycznej w Polsce, której uczestnikami byli m.in. Hanna Gawrońska i Jan Topolski.

……………

KRAKÓW INTUICYJNIE – improwizacja i intuicja to sfery aktywności artystycznej, w której uczestniczyć mogą zarówno dzieci, jak i dorośli. „Kraków intuicyjnie” to kolejna odsłona miejskich dźwiękowych eksploracji dokonywanych przez redakcję magazynu Glissanda, tym razem pod kierunkiem Krzysztofa Pietraszewskiego. W tej części G#27 – obejmującej siedem tekstów polskich i angielskich – zaprezentowana została rozwijająca się od przeszło 15 lat krakowska scena eksperymentalno-improwizacyjna na czele z jej protoplastami: Markiem Chołoniewskim i Rafałem Mazurem, kontynuatorami Marcinem Barskim i Konradem Gęcą oraz kreatywnymi wykonawcami Michałem Dymnym, Denisem Kolokolem czy Philipem Palmerem (by wymienić zaledwie kilku).

Varia krakowskie to mocny blackmetalowy akcent na koniec G#27, w którym Mateusz Felczak prezentuje wyróżniające się formacje tego gatunku pochodzące z Małopolski.

G#27 zamyka płyta zaprzyjaźnionego Bółt Records – „dokument z lekcji” stworzona specjalnie dla Glissanda „Dziecko” przez Joannę Bronisławską i Wojciecha Kucharczyka.

„Posłuchajcie, jak brzmi muzyka, która nie zna granic” zachęca w opisie płyty (którą można własnoręcznie zapakować w specjalnie zaprojektowaną okładkę-origami!) AsiMina. W G#27 prezentujemy szerokie i różnorodne spektrum problematyki związanej z kulturą dziecięcą i pragniemy przekonać (przynajmniej niektórych!), że w sztuce współczesnej nie ma barier wiekowych i wciąż jest jeszcze wiele do odkrycia.