Ten numer to opowieść o relacjach dźwięku i medycyny w dobie nowoczesności. Równocześnie, stanowi on opowieść o samej nowoczesności, epoce, którą nieraz składano już do grobu, wprowadzając przedrostki post-, czy po-. To zbiór esejów, wywiadów, manifestów, nieuporządkowanych zapisków czy fragmentów prac naukowych , opracowany w roku 2019 w ramach projektu Musica Sanae i we współpracy z niemieckim czasopismem „Positionen”.

„Redaktorami prowadzącymi” ów zbiór byli niejacy Michał Libera oraz Antoni Michnik. Nie udało nam się ustalić zbyt wiele na ich temat. Prezentowany przez nas niniejszym kształt publikacji stanowi prawdopodobny planowany układ numeru, choć nigdy nie będziemy do końca pewni, czy rzeczywiście miał się on ukazać dokładnie w takiej formie.

Dział POCZĄTKI zakreśla obszar zbioru, oddzielając medycynę od weterynarii (Libera), a także wprowadzając temat przedefiniowania u progu nowoczesności relacji między dźwiękiem i muzyką oraz medycyną (Kennaway), by następnie zaznaczyć kolejną zmianę na przełomie XIX i XX wieku (Stasiowska).

W dziale TERAPIE umieszczono teksty dotyczące rozmaitych terapii z wykorzystaniem dźwięku, które znajdowały się na pograniczach medycyny – od hipnoz Franza Antona Mesmera (Czeczot), poprzez praktyki leczenia histerii w szpitalu Salpêtrière (wybór źródeł), leczenie tzw. shell – shock podczas I Wojny Światowej (Michnik), płyty winylowe przeznaczone do hipnozy (Tetzner), muzykoterapię (Weissenbrunner), aż po współczesną, artystyczną pracę z pacjentami szpitali psychiatrycznych (Janke, de Martin).

Kolejny dział, DIAGNOZY, zawiera teksty dotyczące wykorzystania dźwięku do celów diagnostycznych, począwszy od opukiwania, osłuchiwania i auskultacji (Volmar), po rozwój ultrasonografii (Yoxen, Mombiela/Łobaszewski).

Dział PEJZAŻE przynosi refleksję nad brzmieniami instrumentów (Zasławska/Strzelczyk) oraz instytucji medycznych (ankieta, Sacha, Michalska), a także nad sonifikacją medycznych danych (Błaszczak, von Hausswolff).

Wreszcie, ostatni, dwuczęściowy dział PRAKTYKI wybiega z roku 2019 w przyszłość, szukając jej zapowiedzi w historii otolaryngologii (Kuczkowski), praktyce foniatrii (Sielska-Badurek) i doświadczeniu osoby z implantem słuchowym (Wereniewicz), a także projektach artystycznych Jacoba Kirkegaarda (Kahn), Luciano Chessy (tenże) i Goerge’a Maciunasa (Trojańska). W drugiej części działu tajemniczy manifest o przyszłości twórczości kompozytorskiej wprowadza w teksty poświęcone wizjom medycyny w literaturze sf (Brzostek) oraz serialu Doctor Who (Rachubińska).

Przedstawiamy omawianą publikację jako dokument minionej epoki, świadectwo ówczesnego horyzontu myśli na temat związków dźwięku i muzyki z medycyną.

Delta Wisły, 2084

—–

https://www.musicasanae.com/

https://www.positionen.berlin/index.html

https://www.goethe.de/ins/pl/pl/index.html